Cmentarz żydowski w Zabrzu kryje w sobie wiele tajemnic. Pochowanych jest tam ponad tysiąc osób, nie tylko tych wyznania mojżeszowego. Spoczywają tam rabini, politycy, działacze społeczni, przedsiębiorcy… Sporo tam także „anonimowych” postaci, zwykłych, szarych ludzi, o których wiemy tylko tyle, że byli, ewentualnie to, czym zajmowali się za życia. Jedną z postaci, o których warto dowiedzieć się więcej, jest Bluma Wajn.
Zandka jest miejscem nieco zapomnianym, traktowanym przez większość po macoszemu. Zniszczone familoki, dziurawe ulice, zła opinia i stereotypy mówiące, że gdzieś tam kończy się cywilizowany świat (dodatkowo podsycane przez napisy typu: „Witaj w krainie, gdzie obcy zginie”), mogą zniechęcać do próby poznania tego rejonu Zabrza.
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że nasz kraj i nasze miasto było kiedyś społecznością wielokulturową. Pamiętamy czasy, gdy Zabrze znajdowało się w rękach niemieckich, nie dziwiła nas obecność Rosjan, Czechów i innych geopolitycznych sąsiadów. Zostały nam naleciałości językowe, kamienice, archiwa, książki…
Pamiętam jeszcze, jak burzyli komin hutniczy. Wielka, czerwono-szara konstrukcja stała pośrodku placu, a na jej szczycie robotnicy, zrzucający cegła po cegle, obręcz po obręczy… Z otaczającego ich nieładu burzonych hal produkcyjnych w niedługim czasie wyrosło centrum handlowe Platan.
Wejście w kolejny "nowy rok"... i powrót do codzienności. Jak co roku te same postanowienia, te same nadzieje, podobne do siebie plany. Przecież to, że z zewnątrz nic się nie zmienia, nie znaczy, że my nie możemy czegoś zmienić. A może tych zmian wcale nie potrzeba? Wystarczy wyciągnąc na powierzchnię to, co znajduje się tuż obok nas.